Inwazja wachlarki

Samice wachlarki (Stylops mellites, S. aterrimuś) pasożytują w tkankach miękkich tułowia pszczół, larwy tego pasożyta w jamie ciała czerwia. Inwazje wachlarki występują rzadko i dotyczą niewielkiej liczby pszczół w rodzinie. Przypadki inwazji wachlarki opisano w Polsce w pasiekach w okolicach górskich, w Czechosłowacji i ZSRR. Etiologia. U wachlarki Stylops mellite (podgromada Pterygogenea, rząd Strepsiptera, rodzina Stylopidae) występuje daleko posunięty dymorfizm płciowy. Samce,o długości ciała 4 mm, mają dwie pary skrzydełek, pierwsza para dobrze rozwinięta, druga szczątkowa. Samice wyglądem zewnętrznym przypominają larwę. Nie mają one oczu, odnóży i skrzydełek. Prowadzą pasożytniczy tryb życia na odwłoku pszczół. Zapłodnione samice rodzą drobne, bardzo ruchliwe larwy, które po przedostaniu się do komórek z czerwiem wnikają szybko pod oskórek larw pszczelich. Tam odżywiają się hemolimfą na drodze osmozy. Porażony czerw przechodzi wszystkie stadia rozwojowe. Po opuszczeniu komórek plastra przez młode pszczoły, samce opuszczają ciało pszczół, samice zaś wysuwają z ciała owada, przez błony międzysegmentalne przedni odcinek swojego ciała. Samce zapładniają samice w ciele pszczół. Patogeneza. Larwy pasożytujące na czerwiu powodują wystąpienie tzw. stylopizacji. Polega ona na upodobnieniu się narządów gębowych i głowy oraz innych narządów ciała samca do samicy. I tak u pszczół robotnic występuje zanik a nawet całkowity brak narządów służących do zbierania pyłku, zmniejszenie i zanik żądła. Zmienione w ten sposób robotnice niechętnie pracują lub zaprzestają zupełnie zbierania nektaru i pyłku. Zarażone pszczoły są osłabione, niespokojne i szybko padają. Przebieg i objawy choroby. Choroba szerzy się za pośrednictwem zarażonego czerwia i pszczół. U chorych pszczół obserwuje się rozdęcie odwłoków, ociężałość i niechęć do pracy. Na skutek stylopizacji robotnice pracują riiało efektywnie. Między pierścieniami tułowia zarażonych owadów prześwitują białe główki pasożytów. Rozpoznanie. Wystąpienie stylopizacji, która jest objawem patognomonicznym choroby i obecności pasożytów, pozwala na rozpoznanie choroby. Leczenie, zwalczanie i zapobieganie inwazji wachlarki nie zostało dotychczas opracowane.