Czynniki zwiększające podatność pszczół na choroby

Czynniki środowiskowe wpływają na rozwój i przebieg chorób zakaźnych i pasożytniczych poprzez modyfikujący wpływ na właściwości zarazków oraz na organizm czerwia i pszczół. Pod ich wpływem zmienia się zjadliwość, inwazyjność i liczba zarazków w źródle zakażenia oraz podatność czerwia i pszczół na zakażenia i chorobę. Czynniki zwiększające podatność na choroby można podzielić na czynniki egzogenne i czynniki endogenne. Czynniki egzogenne. Wśród czynników egzogennych najważniejszą rolę odgrywa temperatura i wilgotność względna. Ogólnie wyższe temperatury stymulują rozwój chorób zakaźnych. Maksymalne nasilenie zgnilca złośliwego przypada na miesiące o najwyższej średniej temperaturze. Jednakże obniżenie temperatury, które prowadzi do zaziębienia czerwia, ułatwia rozwój kiślicy i grzybic. Ten usposabiający wpływ obniżonej temperatury można tłumaczyć obniżeniem odporności czerwia w następstwie spadku poziomu lizozymu w hemolimfie i tkankach, supresją fagocytozy jak również zwiększeniem dyfuzji tlenu do tkanek. Podwyższenie lub też spadek temperatury poniżej pewnych wartości granicznych wpływa hamująco na rozwój niektórych patogenów. Nosema apis nie rozwija się w organizmie zakażonych pszczół w temperaturze poniżej 10 i powyżej 37°C. Wilgotność względna ma bardzo duże znaczenie przy chorobach grzybiczych, głównie grzybicy otorbielakowej i grzybicy kropidlakowej. Niedobór i brak pokarmu, podobnie jak i pokarm nieodpowiedni, zwiększa podatność na zakażenia i zachorowania. Duży wpływ na rozwój chorób zakaźnych i przebieg epizoocji mają zakażenia mieszane. Obserwuje się często występowanie choroby woreczkowej i zgnilca złośliwego, jak również zgnilca złośliwego ikiślicy. Często obserwuje się przy tym zjawisko synergizmu bakteryjnego. W przypadku kiślicy dołączenie do Str. pluton Baa alvei powoduje wystąpienie złośliwej (gnilnej) postaci choroby. Czynniki endogenne. Wśród czynników endogennych najważniejszą rolę odgrywa sprawność mechanizmów obronnych, biorących udział w odporności fizjologicznej i populacyjnej.