Antybiotyki

W terapii riketsjoz i chorób bakteryjnych stosowane są głównie antybiotyki – penicylina, streptomycyna, tetracykliny i chloramfenikol. W chorobach bakteryjnych czerwia, oprócz antybiotyków, są powszechnie stosowane sulfonamidy. Antybiotyki pomocnicze są zalecane w przypadkach oporności drobnoustrojów na antybiotyki główne oraz w celu zwiększenia ich skuteczności, poszerzenia spektrum działania i hamowania rozwoju oporności szczepów bakteryjnych na antybiotyki główne. W leczeniu grzybic z przeciwgrzybiczych antybiotyków z grupy makrolidów polienowych znalazła zastosowanie amfoterycyna B, zaś z pochodnych benzimidazolowych — tiabendazol. Leki przeciwgrzybicze nie wywierają działania przeciwbakteryjnego. Spośród wielu zalecanych w ostatnim dziesięcioleciu środków farmakologicznych do zwalczania chorób pierwotniaczych pszczół, dość skutecznym okazał się antybiotyk fumagillina (Fumidil B), a ponadto mertiolat (Nosemack), lekosept, sulfaguanidyna i furazolidon. W zwalczaniu inwazji wywoływanych przez pasożytnicze roztocza stosuje się folbex, fenotiazynę i tymol, w inwazji zaś pasożytniczych owadów ponadto kamforę, naftalinę i nikotynę. U czerwia i w większości przypadków u pszczół leki mogą być stosowane wyłącznie drogą enteralną. Larwy robotnic i trutni są karmione począwszy od 4 dnia życia mieszaniną miodu i pierzgi. Okres karmienia wynosi u larw robotnic 6 dni, u trutni 7 dni. Czerw może więc otrzymać leki jedynie za pośrednictwem pszczół karmicielek. Efekt leczniczy można uzyskać, gdy stężenie leku w przewodzie pokarmowym i płynach ustrojowych- czerwia i pszczół osiągnie stężenie terapeutyczne. Szybkie uzyskanie stężenia terapeutycznego i jego długotrwałe utrzymywanie się w organizmie odgrywa najbardziej istotną rolę w terapii chorób zaraźliwych. Leki stosowane enteralnie ulegają częściowej inaktywacji w przewodzie pokarmowym, a po przeniknięciu do hemolimfy część z nich wiąże się z białkami Zjawisko to występuje w przypadku prawie wszystkich chemioterapeutyków. Aktywność biologiczną i zdolność dyfuzji do tkanek przejawia jedynie lek w postaci nierozłożonej i nie związanej z białkami Konieczność enteralnego stosowania antybiotyków, sulfonamidów, nitrofuranów stwarza dodatkowe wymagania stawiane tym lekom. Muszą one z jednej strony cechować się względnie dużą stabilnością w materiale stosowanym do podkarmiania, z drugiej zaś strony ze względów sanitarnych powinny one szybko tracić swoją aktywność w miodzie przeznaczonym do konsumpcji. Chemioterapeutyki, które utrzymują swoją aktywność w miodzie przez dłuższy czas (miesiące), nie mogą być stosowane w okresie głównego pożytku. Można je stosować natomiast przed okresem głównego pożytku lub po miodobraniu.