Zaopatrzenie rodziny w pokarm i w pyłek

Zaopatrzenie rodziny w pokarm, zwłaszcza w okresie zimy, ma istotny wpływ na jej stan zdrowia. Pastwisko każdej pasieki powinno zamykać się w promieniu 2 km. Na pożytki można wywozić jedynie pasieki zdrowe. Dokarmianie zimowe w wielu regionach kraju należy zaczynać już w sierpniu. Dobry pokarm zimowy stanowi oprócz miodu syrop cukrowy. Syrop cukrowy należy podawać rodzinom wcześniej, tak żeby pszczoły mogły go przerobić i zasklepić przed zimą. Nie należy zimować rodzin na miodzie skrystalizowanym w plastrach oraz na miodach spadziowych. Miody spadziowe zawierają do 40% melecytozy, która nie jest trawiona przez pszczoły zimujące. W następstwie toksycznego działania miodu spadziowego i szybkiego przepełnienia jelita prostego pszczół niestrawionym pokarmem, rozwija się biegunka. Prowadzi ona z reguły do osłabienia i zamierania całych rodzin. Zimowanie pszczół na sfermentowanym syropie cukrowym powoduje ostre biegunki. Biegunki przyczyniają się również do rozprzestrzeniania chorób zakaźnych (choroba zarodnikowcowa) wśród zimujących rodzin. Dostateczne zaopatrzenie rodziny w pyłek oraz zapasy pierzgi w ciągu całego roku jest dla pszczół równie ważne jak zapas miodu. Brak zapasów pierzgi w ulu wczesną wiosną prowadzi do niedożywienia karmicielek produkujących mleczko, co pociąga za sobą niedożywienie starszych (arw oraz matki. Niedobór pyłku w pokarmie zwiększa przy tym podatność pszczół na niektóre choroby zakaźne. W odżywianiu pszczół woda jest tak samo ważna jak miód i pyłek kwiatowy. W okresie masowego wychowu czerwia, przy braku odpowiednich wodopojów pszczoły pobierają wodę z kałuż i gnojówek. Poidła z czystą, najlepiej bieżącą wodą, należy umieszczać w pobliżu pasieki w zacisznym, nasłonecznionym miejscu. Przy niskiej temperaturze otoczenia zalecane jest indywidualne pojenie rodzin. Polega ono na bezpośrednim dostarczeniu wody do ula w małych podkarmiaczkach ramkowych lub butelkach. Bezpośrednie dostarczenie wody do ula zaoszczędza siły zbieraczek i zapobiega ich ginięciu w czasie niekorzystnej pogody. Poprawia ono również stan higieny pasiek. Naczynia, w których znajduje się woda dla pszczół należy często myć, a wodę jak najczęściej zmieniać na świeżą. Odnosi się to szczególnie do poidła, w którym woda ścieka powoli po ustawionej ukośnie deseczce z umocowanymi na niej tratewkami. Deskę należy co kilka dni odkażać 2% ługiem sodowym lub myć gorącą wodą z dodatkiem sody kaustycznej, a następnie dokładnie opłukać czystą wodą. W pasiece należy eliminować rabunki przez zawężenie wylotów uli lub smarowanie ula lizolem lub kreoliną. Bardzo często za pośrednictwem rabunków pni opanowanych przez zgnilec złośliwy lub kiślicę choroby te szerzą się nie tylko między ulami, ale również między pasiekami. W okresach bezpożytkowych nie należy dopuszczać w pasiece do sytuacji, w których łatwo dochodzi do rabunków (przeglądy).