Jest to choroba zakaźna czerwia w przebiegu której ciało martwych larw zmienia się po wyschnięciu w miałki brązowy proszek. Chorobę opisano we Francji i USA oraz w 1950 r. w Polsce. Choroba występuje sporadycznie. Etiologia. Zakaźne rozproszkowanie czerwia wywołuje Bacillus puhifaciens, drobna Gram dodatnia laseczka o wymiarach 0,8-H,2 X 1,5 pm. Endospory elipsowatego kształtu wytwarzają się w temperaturze 34÷45°C. Zarodnikowanie ustaje w temp. poniżej 20÷25°C. B. pufoifaciens rośnie dobrze na zwykłych podłożach bakteriologicznych w temp. 37°C w formie drobnych kolonii o charakterystycznym brązowym lub jasnopomarańczowym zabarwieniu. W martwym czerwiu zarazek nie traci zakaźności przez około 9 miesięcy. Laseczka wytwarza kwas z glukozy, mannitolu, trenarozy, reaukuje azotany do azotynów, rozpuszcza żelatynę i rozkłada kazeinę. Przebieg i objawy choroby. Choroba występuje nagle i poraża niewielkie ilości czerwia w rodzinie. Do głównych objawów chorobowych należy szybki rozpad wyschniętego czerwia, który zmienia się w jasnobrązowy proszek. Czerw zakaża się endosporami B. pulvifaciens przez przewód pokarmowy za pośrednictwem zanieczyszczonego pokarmu. Zarazek po obfitym namnożeniu w jelicie środkowym przenika do hemolimfy i wywołuje posocznicę. Rozpoznanie. Charakterystyczny wygląd zamarłego czerwia, który jest patognomoniczną zmianą chorobową, umożliwia szybkie i prawie bezbłędne rozpoznanie choroby. W przypadkach wątpliwych badanie kliniczne należy uzupełnić badaniem bakteriologicznym wycinków plastrów zawierających martwy czerw. Leczenie. Choroba ustępuje samoistnie bez leczenia.
