Chloramfenikol. Antybiotyk o szerokim spektrum, który działa bakteriostatycznie na bakterie Gram ujemne, Gram dodatnie i riketsje. Mechanizm jego działania polega na zahamowaniu tworzenia polirybosomów z m-RNA i rybosomów. Oporność drobnoustrojów na chloramfenikol rozwija się powoli. Nie stwierdzono wytwarzania oporności krzyżowej w stosunku do innych antybiotyków. Chloramfenikol (chloromycetyna) jest stosowany w leczeniu zgnilca złośliwego, posocznic bakteryjnych pszczół oraz do zwalczania zakażeń wtórnych w przebiegu choroby woreczkowej czerwia. Średnia dawka dzienna antybiotyku wynosi 0,5 g na rodzinę. Tetracykliny. Antybiotyki tetracyklinowe: tetracyklina (Achromycyna), chlorotetracyklina (Aureomycyna), oksytetracyklina (Terramycyna) należą do antybiotyków głównych i działają bakteriostatycznie na drobnoustroje Gram dodatnie, Gram ujemne, chlamydia i riketsje. Ponadto działają one antagonistycznie na niektóre pierwotniaki. Mechanizm działania bakteriostatycznego tetracyklin polega na zahamowaniu translacji (przyłączania aminokwasów do tworzonego łańcucha polipeptydowego). Oporność drobnoustrojów na tetracykliny rozwija się powoli i dotyczy głównie gronkowców i pałeczek jelitowych. Tetracykliny lepiej działają na drobnoustroje w fazie proliferacyjnej, słabiej w fazie spoczynkowej. Na podstawie obserwacji klinicznych stwierdzono przydatność następujących kombinacji leków: tetracyklina i oleandomycyna (Polzomycyna), tetracyklina i erytromycyna, tetracyklina i sulfatiazol. Aktywność antybiotyków tetracyklinowych utrzymuje się w miodzie przez kilka lat. Dlatego też miód pochodzący z rodzin leczonych tymi antybiotykami, szczególnie w okresie głównego pożytku, nie może być przeznaczony do konsumpcji. Antybiotyki tetracyklinowe są stosowane powszechnie w profilaktyce i terapii zgnilca złośliwego i kiślicy (Aureomycyna, Terramycyna), posocznicach bakteryjnych pszczół, biegunkach zakaźnych oraz profilaktycznie w chorobie woreczkowej czerwia. W wielu krajach lekiem z wyboru w zwalczaniu zgnilca złośliwego jest terramycyna. Oddaje ona szczególnie cenne usługi w przypadku szczepów Bac. larvae opornych na sulfonamidy. Najczęściej stosowana jest w dawce 0,5 g/rodzinę w postaci dodatku do syropu cukrowego lub w mieszaninie z cukrem pudrem do napylania plastrów z chorym czerwiem. Ponieważ oksytetracyklina traci aktywność w syropie cukrowym w temperaturze gniazda w ciągu tygodnia, zaleca się stosowanie terramycyny lub jej kombinacji z sulfatiazolem w formie pasztecików lub pakietów. W posocznicach pszczół stosuje się tetracyklinę i chlorotetracyklinę. Przy długotrwałym stosowaniu tetracyklin występują dysbakteriozy. Średnia długość życia pszczół ulega wyraźnemu skróceniu. Polzomycyna (kombinacja tetracykliny z oleandomycyną) jest stosowana w leczeniu zgnilca złośliwego i kiślicy. Dawki lecznicze tego antybiotyku wynoszą 10 g/1 syropu cukrowego (2:1) w łącznej ilości 5 , zapobiegawczo 5 g/1 syropu cukrowego w łącznej ilości 3 1 na rodzinę.
