Zmiany anatomopatologiczne

Pierwszym objawem zamierania czerwia jest zmiana zabarwienia oskórka z perłowobiałego, połyskującego na szarobiały, matowy, a następnie żółty oraz spadek napięcia tkanek przy zachowanej segmentacji zewnętrznej. Larwa mięknie i wiot- czeje. Pod koniec drugiego tygodnia zanika segmentacja zewnętrzna ciała larwy. Zabarwiona na kolor żółtobrązowy larwa osuwa się na dno komórki. W trzecim tygodniu ciało larwy zmienia się w lepką, ciągliwą masę, która po 4÷5 tygodniach na skutek odparowania wody gęstnieje, ciemnieje i daje się wyciągnąć w cienkie nitki o długości od kilku do kilkunastu centymetrów. Po 5÷6 tygodniach ciągliwą masa zmienia się w ciemnobrązowy strupek, ściśle przylegający do dolnej ściany komórki. Po dodaniu kilku kropel wody, zeschnięty strupek zmienia się ponownie w ciągliwą masę o zapachu zbliżonym do przypalonego rogu lub gotowanego kleju stolarskiego. Rozpoznanie. Kliniczne rozpoznanie choroby przy zaawansowanym jej przebiegu nie nastręcza trudności. Musi być ono jednak potwierdzone badaniem laboratoryjnym wycinków plastrów z chorym lub podejrzanym o chorobę czerwiem. Duże usługi w orientacyjnym badaniu w kierunku zgnilca złośliwego oddaje próba Holsta (probówkowa i szkiełkowa). Próba Holsta probówkowa polega na wykazaniu obecności enzymów proteolitycznych, które uwalniają się podczas zarodnikowania B. larvae w martwym czerwiu. Próba polega na dodaniu do probówki z odtłuszczonym, rozrzedzonym wodą mlekiem masy rozkładających się lub wyschniętych larw w stosunku 5 części mleka na 1 część masy larw. Wynik dodatni – wytrącenie kazeiny z następowym sklarowaniem mleka pojawia się po 15 min inkubacji w temp. 37°C. Należy jednak pamiętać, że próba może wypaść dodatnio ze zdrowym czerwiem w przypadku obecności w badanym materiale pyłku. Próba Holsta szkiełkowa polega na maceracji badanego materiału na szkiełku podstawowym w dwóch kroplach mleka. W przypadku zgnilca złośliwego mleko ścina się po około 40 sekundach, przy kiślicy po około 2 minutach. Ze zdrowym czerwiem próba wypada dodatnio dopiero po 12 minutach.