Rozpoznanie

W każdym przypadku podejrzenia choroby rozpoznanie kliniczne musi być potwierdzone badaniem laboratoryjnym. Celem badania jest wykazanie w pierwszej parze tchawek obecności dojrzałych roztoczy lub ich postaci rozwojowych oraz charakterystycznych zmian anatomopatologicznych. Do badań laboratoryjnych należy pobrać 50÷100 sztuk martwych pszczół z osypu zimowego lub padłych przed pierwszym oblotem. Stwierdzenie zarażenia chociażby jednej pszczoły wskazuje na zarażenie całej rodziny. Istnieje kilka metod badania pszczół na obecność roztoczy w tchawkach, a mianowicie: metoda szybka, metoda Svobody (czareczek), badanie mikroskopowe wypreparowanych tchawek pszczół poddanych uprzedniemu działaniu płynu Audemanna, badanie w kompensorze trychinoskopowym. Metoda szybka polega na oglądaniu przez lupę przy powiększeniu 25 x pierwszej pary tchawek żywych pszczół. U pszczół poddanych narkozie eterowej należy usunąć żądło, główkę, pierwszą parę nóżek i chitynowy pierścień przedtułowia. W tak powstałym otworze tułowia prześwitują tchawki. Można je przenieść na szkiełko podstawowe do kropli alkoholu propylenowego i po nakryciu szkiełkiem nakrywkowym oglądać pod mikroskopem przy powiększeniu 100-300x. W metodzie Svobody zalecanej powszechnie należy odciąć główkę wraz z przednią częścią tułowia tuż przed pierwszą parą skrzydełek. Odciętą część odwraca się powierzchnią cięcia ku górze i wypreparowuje igłą mięśnie. Otrzymane w ten sposób czarki, należy nakleić na tekturę lub pudełko i oglądać tchawki pod lupą. W celu dokładniejszego zbadania tchawek wkrapla się do czarki 20% amoniak, wypreparowuje i ogląda tchawki pod mikroskopem w kropli 5÷20% kwasu mlekowego przy powiększeniu 10-25x. Wysuszone pszczoły przed przystąpieniem do badania należy umieścić na co najmniej 24 godziny w płynie Audemanna (alkohol 70% – 87 ml, gliceryna — 5 ml, kwas octpwy lodowaty – 8 ml), a następnie przygotować czarki wg metody Svobody. Następnie czarki należy przenieść na szkiełku podstawowym pod lupę, wypreparować tchawki przy powiększeniu 40x. Zmiany w tchawkach ogląda się przy tym samym lub większym powiększeniu. Do badań w kompensorze trychinoskopowym odcina się cienki krążek z przedniej części tułowia pszczoły, prowadząc cięcie przed pierwszą parą skrzydełek. Odcięty wraz z mięśniami krążek umieszcza się w kompensorze w kropli 5% kwasu mlekowego lub ługu sodowego, po kilkunastu minutach przykrywa górnym szkłem, rozgniata przez przykręcenie śrub i ogląda przy powiększeniu 25-300x.