Posocznica na tle zakażenia serratia marcescens i pseudomonas aeruginosa

Posocznice na tle zakażenia Serratia marcescens i Pseudomonas aeruginosa występują jako zakażenia wtórne. Do rozwoju posocznic usposabia choroba zarodnikowcowa, roztoczowa, wiciowcowa i uszkodzenia mechaniczne ściany jelita lub oskórka. Serratia marcescens jest Gram ujemną nieprzetrwalnikującą pałeczką o wymiarach 0,5 x 0,5÷1,0 um, która rośnie dobrze na zwykłych podłożach bakteriologicznych. Szczepy patogenne dla pszczół wytwarzają intensywny czerwony pigment, rosną na podłożach z dodatkiem KCN, fermentują glukozę i adonitol z wytworzeniem kwasu i gazu. Próba Voges-Proskauera wypada dodatnio, z czerwienią metylenową ujemnie. Działanie chorobotwórcze S. marcescens może być związane z wytwarzaniem lecytynazy i egzotoksyny. S. marcescens jest drobnoustrojem warunkowo chorobotwórczym dla pszczół i innych owadów. Z chwilą wniknięcia do hemolimfy namnaża się w niej obficie i powoduje śmierć owadów po 1÷3 dniach. Narządy wewnętrzne padłych owadów wypełniają olbrzymie ilości zarazków. Bardzo charakterystyczne jest czerwone, a następnie ciemnobrązowe zabarwienie martwych pszczół. Pseudomonas aeruginosa jest Gram ujemną pałeczką o wymiarach 0,5÷0,5 X 1,0 ÷1,5 um, która nie wytwarza otoczek i przetrwalników. Rośnie w warunkach tlenowych i beztlenowych w temperaturze optymalnej 37°C, przy optymalnym pH 7,1÷7,2. Na podłożach z krwią daje hemolizę typu beta. Wytwarza rozpuszczalne w wodzie pigmenty: fluoresceinę, heterocyjaninę i fenazynę. Hodowle Ps. aeruginosa wydzielają charakterystyczną słodkawą woń. Wytwarzają one siarkowodór, redukują azotany. Działanie patogenne zarazka jest związane z wytwarzaniem proteazy, enzymów utleniających (oksydaza cytochromowa, katalaza), lipazy, koagulazy, fibrynolizyny, depolimerazy. W temperaturze 60-70°C Ps. aeruginosa ginie po 15 minutach. Ps. aeruginosa jest pospolitą bakterią chorobotwórczą dla owadów, zwierząt wyższych, a nawet roślin. Dla pszczół jest drobnoustrojem warunkowo chorobotwórczym. Po wniknięciu do jamy ciała i namnożeniu w hemolimfie wywołuje posocznicę. Posocznica prowadzi szybko do padania pszczół i dezintegracji tkanek. Posocznice na tle zakażenia S. marcescens lub Ps. aeruginosa przebiegają na ogół łagodnie. Rzadko powodują duże straty w rodzinie, wyjątkowo zamieranie całych rodzin. Chore rodziny są osłabione, pszczoły tracą zdolności lotne i owłosienie. Często chore owady gromadzą się przed ulem. Na skutek obumierania pszczół obserwuje się w rodzinie zbyt duże ilości czerwia w stosunku do karmicielek. Ciało martwych pszczół wysycha, mięśnie ciemnieją i przyjmują mazistą konsystencję. Pszczoły zakażone S, marcescens są początkowo zabarwione na czerwono, później brązowo i wydzielają gnilną woń. Przy zakażeniach Ps. aeruginosa martwe owady wydzielają słodkawą woń. Rozpoznanie. Prawidłowe rozpoznanie jest możliwe po izolacji i identyfikacji czynnika etiologicznego posocznicy. Zapobieganie i leczenie. Zapobieganie polega na stworzeniu rodzinie odpowiednich warunków sanitamo-higienicznych i zdrowotnych (likwidacja zakażeń pierwotnych). W leczeniu posocznic wywołanych przez S. marcescens i Ps euruginosa lekami z wyboru są streptomycyna i chloromycetyna (Ps. aeruginosa), tetracyklina i chloromycetyna (S. marcescens). Antybiotyki stosuje się podobnie jak w przypadku zgnilca złośliwego. Rozpoznanie różnicowe. W rozpoznaniu różnicowym należy uwzględnić rozpadnicę, chorobę zarodnikowcową, biegunkę zakaźną i chorobę wiciowcową. Posocznice wywołane przez Escherichia coli i drobnoustroje z rodzaju Erwinia i Providentia. Występują one rzadko u pszczół i przebiegają wśród objawów zbliżonych do posocznicy na tle zakażenia S. marcescens i Ps aeruginosa. Decydującą rolę w rozpoznaniu odgrywa badanie mikrobiologiczne padłych owadów.