Rozpoznawanie chorób pasożytniczych polega na wykazaniu obecności pasożytów lub ich form rozwojowych w organizmie zarażonych owadów. W tym celu stosowane są najczęściej badania mikroskopowe. Metodę badań w przypadku choroby roztoczowej, zarodnikowcowej, pełzakowej i warroatozy podano szczegółowo omawiając poszczególne jednostki chorobowe. Badanie pszczół w kierunku zarażenia larwami Senotainia. Badanie przeprowadza się z pszczołami macerowanymi przez 2÷3 dni w wodzie. Po odcięciu głowy i rozcięciu od strony brzusznej schitynizowanych segmentów tułowia, należy wypreparować pod lupą mięśnie tułowiowe i obserwować występowanie larw pasożyta. Badanie ilościowe na zawartość spor Nosema apis. Do badań pobiera się około 25 sztuk pszczół wylatujących lub powracających dó ula. Po dekapitacji należy wypreparować przewód pokarmowy energicznie pociągając za ostatni segment odwłoka. Przewód pokarmowy homogenizuje się z wodą destylowaną w stosunku 1 ml na pszczołę. Kroplę homogenatu przenosi się do komory stosowanej do liczenia krwinek czerwonych i oblicza liczbę spor N. apis w 80 małych kwadratach. Badanie pszczół metodą Collina i wsp. w kierunku choroby roztoczowej. Próbkę pszczół (20-200 sztuk) pozbawioną odwłoków, główek, skrzydełek i nóżek po przeniesieniu do naczynka homogenizatora (pojemność 100 ml) wypełnionego 25 ml wody homogenizuje się trzykrotnie (10000 obr/min) przez kilka sekund w homogenizatorze z nożem obrotowym, następnie sączy przez sitko (średnica oczek 0,8 mm). Osad na sitku przemywa się wodą do uzyskania 50 ml przesączu, który po odwirowaniu (1500 x 1 g, 5 minut) należy zdekantować. Do supernatantu dodaje się kilka kropli kwasu mlekowego. Po kilku minutach przenosi się kroplę supernatantu na szkiełko podstawowe, przykrywa szkiełkiem nakrywkowym i ogląda pod mikroskopem przy powiększeniu 200-400 x na obecność jaj, form rozwojowych i dojrzałych postaci Acarapis woodi.