Intoksykacje czerwia i pszczół

Zatrucia przypadkowe pszczół i czerwia są znane od dawna. Występują one po spożyciu nektaru lub pyłku roślin trujących, spadzi, niekiedy soli kuchennej lub nawozów mineralnych, Powszechne stosowanie chemicznych środków ochrony roślin, zwłaszcza insektycydów, spowodowało występowanie masowych zatruć i zamieranie całych rodzin, niekiedy całych pasiek. Zatrucia oprócz strat bezpośrednich związanych ze zmniejszeniem produkcji miodu i wosku, powodują znacznie większe straty pośrednie, wynikające z udziału pszczół w zapylaniu większości drzew owocowych i innych roślin owadopylnych. W patologii pszczół wyróżnia się dwie grupy zatruć: zatrucia alimentarne, wśród nich zatrucie nektarem, pyłkiem i spadzią, oraz zatrucia pestycydami Zatrucia alimentarne wykazują wyraźną sezonowość występowania, pojawiają się na ograniczonym obszarze i niekiedy powodują padanie dużej liczby pszczół i wymieranie całych pasiek. Zatrucia chemicznymi środkami ochrony roślin stanowią obecnie jedno z największych zagrożeń zdrowia i życia pszczół. Niebezpieczeństwo występowania tych zatruć przypada na okres kwitnienia roślin miododajnych i pyłkodajnych. Zatruciom ulegają głównie pszczoły zbieraczki, rzadziej pszczoły karmicielki. Czerw i trutnie mogą ulec zatruciom w następstwie spożywania nektaru i pyłku, przynoszonego w krytycznym okresie do ula przez pszczoły lotne. Podstawowym kryterium pozwalającym odróżnić zatrucia od chorób zakaźnych jest powszechność występowania objawów oraz wyniki badań laboratoryjnych w kierunku zatruć i chorób zakaźnych. W przebiegu szerzącej się w rodzinie choroby zakaźnej wzrasta, w miarę rozwoju choroby, liczba chorych i martwych owadów. Przy zatruciach, szczególnie występujących masowo, objawy zatrucia są widoczne, przy czym masowo zamierają pszczoły lotne, rzadziej pszczoły nielotne i czerw.