Aglomeracja i inkapsulacja

Aglomeracja. Oprócz prostego pochłaniania ciał obcych z hemolimfy przez fagocytujące komórki, u owadów ma miejsce aglomeracja hemocytów wokół ciał obcych, które ze względu na swoje rozmiary nie mogą być sfagocytowane przez pojedyncze hemocyty. Ten typ reakcji występuje często w przypadku konglomeratów strzępek i zarodników grzybów, pasożytów i skupisk bakterii. W ciągu 24 godzin po otoczeniu ciała obcego przez aglomerujące komórki, odkłada się w nich melanina i powstaje guzek. W guzku pojawiają się komórki olbrzymie, trawiące obce substancje. Inkapsulacja. Pojedyncze ciała obce (pasożyty, jaja pasożytów) mogą być inkapsulowane, tj. ulegać częściowemu lub całkowitemu otoczeniu otoczką z hemotyców. Inkapsulacja przebiega w trzech stadiach. W pierwszym stadium powstaje otoczka komórkowa ściśle przylegająca do powierzchni ciała obcego, w drugim stadium odkłada się w otoczce melanina, w trzecim stadium powstaje otoczka zewnętrzna. Ścisłe przyleganie hemocytów do powierzchni ciała obcego ułatwiają kwaśne mukopolisacharydy wydzielane przez hemocyty. Niektóre komórki otoczki wewnętrznej zachowują kształt kulisty, pozostałe są silnie spłaszczone. Z reguły na zewnątrz otoczki komórkowej powstaje sztywna otoczka zewnętrzna zbudowana z kilku warstw komórek. Inkapsulacja zaczyna się po 24 godzinach od wniknięcia ciała obcego do hemolimfy i trwa około 48 godzin. Inkapsulacja prowadzi do unieruchomienia, zahamowania rozwoju lub śmierci inkapsulowanych zarazków.