Miód jest produktem wytworzonym przez pszczoły robotnice z nektaru kwiatów oraz z wydzielin pozakwiatowych części roślin, magazynowanym w plastrach zasklepionych. Głównym produktem, z którego powstaje miód, jest. nektar i spadź (wydaliny czerwców i mszyc zmięszane z sokiem roślin wyciekającym z miejsc uszkodzonych przez te owady). Proces powstawania miodu przebiega w dwóch fazach.
W fazie pierwszej zebrany nektar lub spadź są przynoszone do ula w wolu miodnym zbieraczek. Pod wpływem inwertazy znajdującej się w wolu sacharoza zostaje rozłożona na monosacharydy. Następnie przedostaje się on kilkakrotnie do wola pszczół nielotnych, miesza z wydzieliną gruczołów gardzielowych i jest składany w postaci wodnistej wydzieliny (nakrop) w dolnych częściach plastrów. Faza druga przebiega w komórkach plastrów. Polega ona na odparowaniu wody, dalszym rozkładzie enzymatycznym cukrów złożonych i na powstawaniu nowych substancji. W miarę odparowywania wody, częściowo już zagęszczony miód zostaje przeniesiony do górnego odcinka plastrów, gdzie wypełnia komórki do połowy. Po dojrzeniu, pszczoły wypełniają miodem całe komórki, które zasklepiają woskowym wieczkiem. Ze względu na pochodzenie miody dzielą się na trzy zasadnicze grupy: miody nektarowe, spadziowe i nektarowo-spadziowe.
Dojrzały miód nie powinien zawierać więcej niż 20% wody. Wyjątek stanowi miód wrzosowy, w którym zawartość wody może dochodzić do 23%. W skład suchej masy miodu wchodzą węglowodany, związki azotowe, kwasy organiczne, składniki mineralne, enzymy, witaminy, inhibina, substancje wonne i barwniki oraz zanieczyszczenia. Wśród węglowodanów przeważają monosacharydy, głównie glukoza i fruktoza (70-80%), ponadto znajduje się w miodzie sacharoza, melacytoza, w nieznacznych ilościach rafinoza, ketoza,| erloza, panoza, izomaltotrioza, 4-glukozo-dekstranioza i dekstryny. Miody ciemne zawierają z reguły więcej dekstryn w porównaniu z miodami jasnymi. Zawartość związków azotowych w miodach waha się w granicach 0,25-K3,0%. W miodzie występuje ponad 12 wolnych aminokwasów. Miód ma odczyn kwaśny (pH-3,3-H,9) związany z obecnością kwasów organicznych. W miarę dojrzewania miodu jego kwasowość rośnie na skutek enzymatycznego utleniania glukozy do kwasu glukonowego. Nadmierną kwasowość wykazują miody sfermentowane. Głównym źródłem enzymów w miodzie jest wydzielina gruczołów gardzielowych pszczół. W miodach stwierdzono obecność amylazy, inwertazy, katalazy, diastazy i fosfatazy. Miód jest ubogi w witaminy. Woń nadają miodom olejki eteryczne, barwę karoteny, flawony, antocyjany i chlorofil. W miodach występują substancje zanieczyszczające, takie jak: pyłki kwiatowe, cząsteczki wosku, włoski pszczół, glony, grzyby nektarowe i drobnoustroje, głównie z rodzaju Brevibacterium.