Odporność humoralna

W płynach i tkankach owadów, podobnie jak u kręgowców, występują substancje o działaniu przeciwbakteryjnym. Należy do nich lizozym, substancje hemaglutynujące i bakteriocydyny. Ważną rolę w mechanizmach odporności naturalnej odgrywa melanizacja hemolimfy i odkładanie melaniny. W hemolimfle owadów nie stwierdzono dopełniacza, opsonin i przeciwciał naturalnych. Pomimo że płyny ciała owadów nie są odpowiednikami krwi kręgowców i nie mają substancji białkowych będących odpowiednikiem immunoglobulin ssaków, to jednak niektóre czynniki humoralne, występujące w hemolimfie zdrowych owadów, jak również indukowane w sposób sztuczny, pełnią analogiczną funkcję do przeciwciał ssaków. Lizozym. Jest on ciepłochwiejną substancją białkową, która występuje w hemolimfie i wydzielinach zdrowych owadów. Powoduje on rozpuszczenie „in vitro” bakterii, zwłaszcza Gram dodatnich, poprzez rozkład wiązań między kwasem N-acetylomuraminowym i N-acetylo-glukozaminą w mukopeptydach ściany komórkowej bakteryjnej. Mohring iMessmer uważają, że u owadów całą odporność naturalną warunkuje lizozym. Jego poziom w hemolimfie larw pszczoły wynosi 5, OH 0,0 /im/ml; poczwarek i imago 5,0-25,0 figi ml. Lizozym bierze również udział w odporności nabytej. Poziom lizozymu wzrasta w hemolimfie po szczepieniach, jak również po wprowadzeniu do hemolimfy niektórych substancji o niespecyficznym działaniu; obniża się po głodzeniu i obniżeniu temperatury ciała. Substancje hemoglutynujące. Stwierdzono je dotychczas w hemolimfie Periplaneta americana i u larw bielinka kapustnika. Nie przeprowadzono badań nad ich występowaniem w hemolimfie czerwia i pszczół. Hemaglutyniny wyizolowane dotychczas należą do ciepłochwiej- nych białek typu euglobulin.